اهمیت جلسه وعظ و نصیحت
استاد اخلاق برای خود معین نمایید، جلسه وعظ و خطابه و پند و نصیحت تشکیل دهید، خود رو نمیتوان مهذب شد، اگر حوزهها همینطور از داشتن مربی اخلاق و جلسات پند و اندرز خالی باشد، محکوم به فنا خواهد بود.
چطور شد که علم فقه و اصول به مدرس نیاز دارد، درس و بحث میخواهد، برای هر علم و صنعتی در دنیا استاد لازم است، لکن علوم معنوی و اخلاقی به تعلیم و تعلم نیازی ندارد، و خودرو و بدون معلم حاصل میگردد؟! کراراً شنیدهام سید جلیلی، معلم اخلاق شیخ انصاری بوده است.
اصلاح نفوس
اگر تهذیب در کار نباشد، علم توحید هم به درد نمیخورد. العلم هو الحجاب الاکبر هرچه انباشتهتر بشود علم، حتی توحید که بالاترین علم است انباشته بشود در مغز انسان و قلب انسان، انسان را اگر مهذب نباشد، از خدای تبارک و تعالی دورتر میکند.
باید کوشش شود در این حوزههای علمیه، چه حال و چه بعدها، کوشش بشود که اینها را مهذب کنند. در کنار علم فقه و فلسفه و امثال اینها، حوزههای اخلاقی، حوزههای تهذیب باشد و حوزههای سلوک الی الله تعالی شما میدانید که مرحوم شیخ فضل الله نوری را کی محاکمه کرد؟ یک معمم زنجانی، یک ملای زنجانی محاکمه کرد و حکم قتل را او صادر کرد.
وقتی معمم، ملا، مهذب نباشد، فسادش از همه کس بیشتر است. در بعضی روایات هست که در جهنم، بعضیها، اهل جهنم از تعفن بعضی روحانیان در عذاب هستند و دنیا هم از تعفن بعضی از اینها در عذاب است.
تا اصطلاح نکنید نفوس خودتان را، از خودتان شروع نکنید و خودتان را تهذیب نکنید، شما نمیتوانید دیگران را تهذیب کنید. آدمی که خودش آدم صحیحی نیست نمیتواند دیگران را تصحیح کند، هرچه هم بگوید فایده ندارد.
کوشش کنند علمائی که الآن در حوزهها هستند، در هر حوزهای از حوزههای اسلامی که این جوانها که با یک فطرت سالم میآیند، بعد از ده بیست سال، با یک فطرت فاسد بیرون نروند.
تهذیب لازم است... همه ملت و همه انسانها باید مهذب بشوند، لکن تاجر اگر مهذب نشد، کارش یک کار گرانفروشی و نمیدانم اینهاست، که وقتی همهاش را روی هم بگذارند فسادش زیاد است، اما یک نفر این قدرها فساد ندارند، اما عالم اگر فاسد بشود، یک شهر را، یک مملکت را به فساد میکشد.